مته های شیاردار از ضروری ترین ابزارها در صنعت ساختمان هستند که برای سوراخکاری در بتن، سنگ و سایر مصالح سخت به کار می روند. در میان انواع مته های موجود در بازار، مته های چهار شیار و پنج شیار از پرکاربردترین گزینه ها برای پیمانکاران و متخصصان ساخت و ساز محسوب می شوند.
در این مقاله از مجله کالا عمران، به بررسی دقیق ساختار، عملکرد و تفاوت های مته های چهار شیار و پنج شیار می پردازیم تا به شما در انتخاب ابزار مناسب برای پروژه های مختلف کمک کنیم.

مته چهار شیار : ساختار و ویژگی ها
مته چهار شیار همانطور که از نامش پیداست، دارای چهار شیار مارپیچ در طول بدنه است که از نوک تا دنباله ادامه دارند.
ساختار اصلی مته چهار شیار :
- بدنه فولادی : با چهار شیار مارپیچ برای خروج گرد و غبار و خنک سازی مته
- نوک کاربایدی : معمولاً از تنگستن کاربایدی ساخته شده که مقاومت بالایی در برابر سایش دارد
- دنباله : بخشی که داخل سه نظام دریل یا بتن کن قرار می گیرد (معمولاً SDS Plus یا SDS Max)
شیارها در این نوع مته با زاویه و عمق مشخصی طراحی شده اند تا تعادل مناسبی بین استحکام و قابلیت تخلیه مواد ایجاد شود.
مته های چهار شیار معمولاً در قطرهای 5 تا 20 میلی متر تولید می شوند و طول کاری آنها بین 110 تا 400 میلی متر متغیر است.
مته پنج شیار : ساختار و ویژگی ها
مته پنج شیار نسخه پیشرفته تری از مته های شیاردار است که با داشتن پنج شیار مارپیچ، ساختاری متفاوت از مته چهار شیار دارد. اجزای اصلی این مته عبارتند از :
- بدنه فولادی : دارای پنج شیار مارپیچ عمیق با زاویه مشخص
- نوک کاربایدی مقاوم : معمولاً با طراحی پیچیده تر و زوایای برش بهینه شده
- دنباله تقویت شده : معمولاً از نوع SDS Max یا SDS Plus با طراحی مقاوم تر
مته های پنج شیار معمولاً در قطرهای 8 تا 32 میلی متر و با طول کاری 160 تا 600 میلی متر تولید می شوند.
کاربردهای مناسب مته چهار شیار
مته چهار شیار برای کاربردهای زیر مناسب است
- مصالح با سختی متوسط : بتن معمولی، آجر، بلوک سیمانی، و مصالح مشابه
- سوراخکاری های معمول : نصب پیچ و رولپلاک، داکت کشی و نصب تجهیزات سبک
- کارهای تأسیساتی : عبور لوله و کابل در دیوارها
- پروژه های کوچک و متوسط : تعمیرات خانگی و ساختمانی با حجم متوسط
کاربردهای مناسب مته پنج شیار
مته پنج شیار برای موارد زیر مناسب تر است
- مصالح سخت و متراکم : بتن مسلح، بتن با مقاومت بالا، سنگ طبیعی، گرانیت
- سوراخکاری های عمیق : سوراخ هایی با عمق بیش از 10 سانتی متر
- کارهای سنگین : نصب داربست، پایه های فلزی و تجهیزات سنگین
- پروژه های صنعتی و بزرگ : ساختمان سازی صنعتی و پروژه های عمرانی کلان
نتیجه گیری تفاوت مته چهار شیار و پنج شیار
مته چهار شیار و پنج شیار هرکدام برای شرایط خاصی مناسب هستند. مته چهار شیار برای کارهای معمولی و با هزینه کمتر انتخاب مناسبی است، در حالی که مته پنج شیار برای کارهای حرفه ای، مصالح سخت و سوراخکاری های عمیق توصیه می شود.
انتخاب نهایی باید براساس نوع پروژه، مصالح، حجم کار و بودجه در اختیار انجام شود. به یاد داشته باشید که سرمایه گذاری در مته های باکیفیت، صرف نظر از تعداد شیار، همیشه به افزایش بهره وری و کیفیت کار منجر می شود.
سوالات متداول مته چهار شیار و پنج شیار
طول عمر متوسط یک مته چهار شیار چقدر است؟
بسته به کیفیت و نوع استفاده، معمولاً بین 100 تا 250 سوراخ در بتن معمولی.
آیا می توان از مته چهار شیار برای بتن مسلح استفاده کرد؟
بله، اما کارایی و سرعت آن پایین تر است و فشار بیشتری به مته و دستگاه وارد می شود.
آیا تمام دستگاه های بتن کن با هر دو نوع مته سازگار هستند؟
خیر، سازگاری به نوع دنباله مته (SDS Plus، SDS Max و…) و سه نظام دستگاه بستگی دارد. پیش از خرید مته، از سازگاری آن با دستگاه خود اطمینان حاصل کنید.