رایج ترین سازه ها در ایران ، سازه های بتنی و فلزی هستند که هر کدام با نظارت عوامل اجرایی شهرداری اجرا می شوند. اما مهم ترین سوالی که پیش میاید تفاوت این دو سازه است که کدام یکی برای استفاده بهتر است. سازه بتنی یا فلزی؟ برای اطلاعات بیشار با کالا عمران همراه باشید.
ویژگی های سازه بتنی
بتن یک کلمه فرانسوی است که به طور کلی به هر ماده یا ترکیبی از یک ماده چسبنده با خاصیت سیمانی شدن تشکیل شده باشد گفته می شود. این متریال بعد از آب یکی از پرکاربرد ترین مصالح در ساخت و ساز می باشد و دارای خواصی نظیر سازگاری، دوام و سهولت ساخت می باشد و به هر شکلی قالب گیری می شود.
سازه های بتنی در برابر نیرو هایی مانند مقاومت خود سازه بسیار مقاوم هستند، اما نمی توانند تنش را به طور موثر کنترل کنند. به همین دلیل اکثر سازه های بتنی با میلگرد های فولادی تقویت و شیوه های تقویت ستون های فولادی می شوند تا مقاومت بیشتری در برابر بارهای کششی ایجاد کنند. به این اتصال بتن مسلح می گویند. سازه های بتنی را می توان به روش های مختلف و با استفاده از انواع مختلف بتن ساخت. سه نوع متداول از این روش ها عبارتند از:
- بتن سیمانی معمولی
- بتن مسلح
- بتن پیش تنیده
کاربردهای مربوط به سازه های بتنی
بتن مسلح برای کف، سقف، ستون ها و تیرها در سازه های مسکونی و تجاری مناسب است. از بتن مسلح برای ساخت پله های با دهانه کوچک، متوسط و بلند استفاده می شود که از نظر زیبایی و ساختار برتر و مقرون به صرفه بودن نسبت به پل های فولادی برتری دارند.
ویژگی های سازه فولادی (فلزی)
یک فولاد آلیاژی است که از آهن، کربن و سایر عناصر تشکیل شده است و با توجه به ترکیب شیمیایی آن به فولاد سبک، فولاد کربن متوسط، فولاد پرکربن، فولاد کم آلیاژ یا فولاد آلیاژی طبقه بندی می شود. همانطور که از نام آن پیداست، سازه فولادی، سازه ای از فولاد است. شکل و خواص سازه های فولادی بر اساس استاندارد هایی مانند استانداردهای موسسه فولاد آمریکا (AISC) تنظیم می شود.
پروفیل های اسکلت فولادی عمدتا در نوع نورد گرم تولید می شوند. به پروفیل های ساخته شده در کارخانه های متالورژی؛ نورد گرم نامیده می شود و اینها اتصالاتی هستند که در خارج از کارخانه های ساختمانی با ابزارهای مختلف به هم متصل می شوند. پروفیل های نورد سرد انواع مختلفی دارند.
به عنوان یک قاعده، هنگام طراحی سازه های فولادی، لازم است هر عنصری که دارای مقطع فولادی باشد، طراحی شود. این عناصر شامل تیرها، ستون ها، مهاربندها، سقف های کامپوزیت ساده و عرشه های فولادی و حتی دیوارهای برشی فولادی است. هر یک از این اعضا برای نیروهای مختلف و در موقعیت های مختلف طراحی شده اند.
کاربردهای سازه فولادی
- ساخت ساختمان های بلند به دلیل استحکام، وزن کم و سرعت ساخت بالا
- ساخت سازه های صنعتی یا انبار به دلیل قابلیت ایجاد فضاهای بزرگ با هزینه کم
- احداث ساختمان های مسکونی برای افزایش زیرساخت های ملک
- ساختن سازه های فضایی موقت که به سرعت راه اندازی و جمع آوری می شوند.
- سازه های نورد سرد یا قاب LSF که بیشتر در ساختمان های ویلایی خارج از شهر استفاده می شود.
قیمت، سازه بتنی بهتر است یا سازه فولادی ؟
اکثر فولادهای تولید شده امروزه از مواد بازیافتی ساخته می شوند. فولاد A992 نوعی از این مواد است که از بازیافت زباله های تخریب شده ساختمان به دست می آید و نسبت به سایر مواد بسیار ارزان تر است. در حالی که قیمت فولاد می تواند نوسان داشته باشد، معمولا ارزان تر از بتن مسلح است.
مزیت بزرگ بتن این است که قیمت آن نسبتا ثابت است. از طرف دیگر، این ماده نیز نیاز به مراقبت مداوم دارد، به این معنی که هزینه های اضافی در طول عمر مفید آن ایجاد می شود.
استقامت، سازه بتنی بهتر است یا سازه فولادی ؟
ساختار فولادی بسیار قوی و شکل پذیر است و آن را به یکی از مصالح پیشرو مورد استفاده در ساخت و سازهای تجاری و صنعتی تبدیل می کند.
بتن که یک ماده مرکب از سیمان، ماسه، ماسه و آب است نیز دارای مقاومت فشاری نسبتا بالایی است، اما همانطور که گفته شد فاقد مقاومت کششی است. برای افزایش مقاومت کششی، شکل پذیری و استحکام سازه، بتن باید با آرماتور فولادی تقویت شود.
انطباق پذیری، سازه بتنی بهتر است یا سازه فولادی ؟
فولاد یک ماده انعطاف پذیر است که می تواند در طیف گسترده ای از طرح ها و برای طیف گسترده ای از کاربردها ساخته شود. فولاد همچنین به دلیل شکلپذیری، گزینههای معماری مختلفی را ارائه میدهد که سایر مصالح مانند بتن نمیتوانند با آن رقابت کنند. به همین دلیل، اگرچه بتن را می توان به روش های مختلفی قالب بندی کرد، اما با محدودیت های ارتفاع ساختمان از کف تا کف و دهانه های باز و طولانی مواجه است.
حجم و اندازه، سازه بتنی بهتر است یا سازه فولادی
اگر به پروژه های ساختمانی بزرگ مانند ساخت تونل ها، پل ها و سدها نگاه کنیم، متوجه می شویم که بتن اغلب بهترین گزینه است. بتن می تواند به اشکال مختلف مورد نیاز پروژه باشد. با این حال، این ماده همیشه انتخاب خوبی برای ساخت و ساز ساختمان نیست، زیرا در ساختمان های کوچک، اعضای سازه بتنی می توانند بسیاری از فونداسیون قابل استفاده ساختمان را از بین ببرند.
وزن بتن همچنین عرض دهانه سازه را محدود می کند و ستون های بتنی مورد نیاز برای تحمل این وزن زیاد هیچ مزیتی فضا و مواد و مصالح زیادی را مصرف میکنند که وجه اقتصادی مناسبی ندارد. با بتن، بهره برداری از ویژگی های معماری مانند برآمدگی ها و بالکن ها دشوار می شود و ما اغلب در نصب صفحات شیشه ای بزرگ با مشکل مواجه هستیم.
از سوی دیگر، فولاد نسبت وزن به مقاومت بالاتری دارد که به طراح و مالک گزینه های زیادی می دهد که در ساختمان بتنی موجود نیست. به عنوان مثال، سولههای فلزی بزرگ می توانند بسیار گسترده تر باشند و دهانه های بدون ستون و یکسره گاهی تا 90 متر می رسند. فولاد همچنین می تواند به راحتی نیاز به فضای عمودی بیشتر را برطرف کند. بنابراین، ارتفاع سازه فولادی بیش از 40 فوت (12 متر) است.
طول عمر
سازه های بتنی دارای بازه ی سنی هستند ، به این معنی که سازه بتنی برای سن خاصی طراحی شده است، حتی اگر 50 یا 60 سال باشد. بتن در طول زمان دچار نوساناتی می شود که در نهایت بر عملکرد سازه در هنگام زلزله تاثیر منفی می گذارد. اما در سازه های فولادی با افزایش طول عمر مشکلی برای کاهش مقاومت وجود ندارد که این یکی از مزیت های سازه های فولادی است.
مقاومت در برابر زلزله
معمولاً این تصور غلط وجود دارد که سازه های فولادی در برابر زلزله مقاومت بیشتری دارند یا برعکس. این ایده اساساً با این واقعیت اشتباه است که هم سیستم بتنی و هم سیستم فلزی را می توان برای مقاومت های مختلفی طراحی کرد که هر دو در زلزله به دلخواه عمل می کنند. در واقع یک عامل مهم طراحی صحیح سازه است.
مقاومت در برابر آتش سوزی
مقاومت فولاد در برابر آتش از این جهت کم است که در هنگام گرم شدن مقاومت خود را از دست می دهد، در حالی که سازه بتنی مقاومت بسیار بیشتری در برابر آتش نشان می دهد. البته لازم به ذکر است که انجام تمهیداتی در سازه های فلزی که بعضاً گران هستند می تواند مقاومت آن در برابر آتش را افزایش دهد.
برای مشاوره با کارشناسان کالا عمران از طریق برنامه های تلگرام – واتس اپ – اینستاگرام و همچنین تماس تلفنی در ارتباط باشید.